π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
«Είναι δύο δρόμοι που μας οδηγούν στον Θεό, ο σκληρός και κουραστικός με τις άγριες επιθέσεις κατά του κακού και ο εύκολος με την αγάπη. Υπάρχουν πολλοί που διάλεξαν το σκληρό δρόμο και «έχυσαν αίμα, για να λάβουν Πνεύμα», ώσπου έφθασαν σε μεγάλη αρετή. Εγώ βρίσκω ότι πιο σύντομος και σίγουρος δρόμος είναι αυτός με την αγάπη. Αυτόν ν’ ακολουθήσετε κι εσείς.»[1]
Ο λόγος αυτός του αγίου Πορφυρίου είναι λόγος ουσιαστικός για την εποχή μας. Μια εποχή που έχει έντονο το στοιχείο της ηδονής, της απόλαυσης. Που αμφισβητεί το δυνατό Θεό, το δυνάστη Θεό, που βασανίζει με τις απαιτήσεις Του τους ανθρώπους. Ενδεχομένως σε άλλη εποχή, με τους Βασιλιάδες και τους Αυτοκράτορες, η προβολή ενός θεού με παρόμοια με αυτούς συμπεριφορά, να λειτουργούσε ως ανασταλτικός παράγοντας για την αμαρτία, που αποφεύγετο από φόβο.
Ξέρουμε, όμως, ότι ο φόβος δεν δημιουργεί σχέση. Κι ο Θεός της Ορθοδοξίας είναι Πρόσωπο που αγαπά μέχρι θανάτου τον άνθρωπο και θέλει κι ο άνθρωπος να Τον αγαπά όπως ο εραστής την ερωμένη του, κατά τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος.[2]
Ο «σκληρός δρόμος», όπου οι ασκητές, εντός ή εκτός κόσμου, «έχυσαν αίμα, για να λάβουν Πνεύμα», φαίνεται πως σήμερα είναι σπάνιος. Πού είναι οι αυστηρές νηστείες μέχρι εξαντλήσεως, οι πολύωρες αγρυπνίες και προσευχές, η αποχή από το «τι βλέπουμε και τι ακούμε», ώστε ο νους να μένει απερίσπαστος; Φαντάζουν απρόσιτα και ακατανόητα για το σύγχρονο πνευματικό άνθρωπο. Και είναι! Γιατί ο σύγχρονος πνευματικός άνθρωπος είναι παιδί της εποχής μας, του διαδικτύου και της πληροφορικής, των ταξιδιών και των περιηγήσεων, με ό,τι σημαίνει αυτό θετικό και αρνητικό.
Έτσι, ο «δρόμος της αγάπης», κατά τον άγιο Πορφύριο, γίνεται πιο εύκολος, πιο ευχάριστος, πιο σύντομος. Γίνεται ο δρόμος που ταιριάζει στους ανθρώπους της εποχής μας, με τις λιγοστές σωματικές και ψυχικές δυνάμεις, που θέλουν το Θεό στη ζωή τους.
Γιατί, το ζητούμενο είναι ο ζωντανός Θεός, με την αγάπη και την ελευθερία που μας παρέχει, να γίνεται το κέντρο της καρδιάς μας, ώστε να αποκτήσει νόημα η ζωή μας και να γεμίζει η ύπαρξή μας από χαρά και ευτυχία.
Κι ακόμα: ο λόγος του αγίου Πορφυρίου, περί δύο δρόμων που οδηγούν στο Θεό, εκφράζει την Ορθόδοξη Παράδοση αιώνων. Εδώ τονίζεται ο «δρόμος της αγάπης» ως ταιριαστός για τους περισσότερους ανθρώπους της εποχής μας. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο άγιος τον προτείνει στα πνευματικά του παιδιά, γνωρίζοντας από την πείρα του ότι «είναι πιο σύντομος και σίγουρος».
Στην εποχή που τονίζεται ο έρωτας και η αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, η προβολή της αγάπης προς το Θεό γίνεται πιο κατανοητή αλλά και εφικτή. Γιατί ξέρουμε την ομορφιά της σχέσης που διαποτίζεται από ενθουσιασμό κι έμπνευση. Κατανοούμε τη διαφορά της πίστης σ’ ένα Θεό δυνατό κι απρόσιτο, από την πίστη σ’ ένα Θεό ταπείνωσης και αγάπης, που καταδέχεται να σχετίζεται με τον καθένα μας, όχι από οίκτο ούτε με υπεροχή, αλλά κενωτικά, αγαπητικά, θυσιαστικά.
Τότε, ο όποιος αγώνας, με τις δυσκολίες και τον κόπο του, γίνεται ευχάριστος, αφού γίνεται για να ζήσουμε, δυναμικά και απρόσκοπτα, από τώρα την αιώνια Ζωή με την παρουσία του Αγαπημένου.
[1] Βίος και Λόγοι, Ι.Μ. Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σ.292-3
[2] Λόγος Δ΄, Περί αγάπης, ελπίδος και πίστεως, 5